2023
Jak wygląda praca w laboratorium badawczym? Wyjaśniamy!
Praca laboranta kojarzy się z założeniem białego fartucha, odmierzaniem proporcji substancji i z obserwacją kolb. Jednak należy do niego o wiele więcej obowiązków, które wymagają uwagi i maksymalnego skupienia. W laboratoriach pracują osoby z odpowiednim, ścisłym wykształceniem, które muszą każdego dnia wykazywać się skrupulatnością i rygorystycznie przestrzegać zasad bezpieczeństwa. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda praca w laboratorium badawczym.
Praca w laboratorium badawczym, czyli dokładnie gdzie?
Laboratorium badawcze to placówka często powiązana z innym podmiotem – np. z kliniką lub uniwersytetem. Może to być osobne pomieszczenie lub budynek, w którym bada się właściwości substancji, materii organicznej i nieorganicznej oraz przeprowadza eksperymenty.
Laboratoria, które chcą liczyć się w branży, dbają o to, aby spełniać narzucone odgórnie normy. Pozwala to im otrzymać akredytację od Polskiego Centrum Akredytacji. Aby tak się stało, w placówce musi funkcjonować m.in. system zarządzania zgodny z normą ISO/IEC 17025. Takie laboratoria są wiarygodniejsze, jeżeli chodzi o wyniki badań, ich powtarzalność i kompetencje pracujących w nich specjalistów.
Kto może pracować w laboratorium badawczym?
W zależności od specyfiki danego laboratorium i tego, jaki jest cel jego działania, mogą w nim pracować osoby, które ukończyły studia wyższe lub szkoły policealne – na kierunku laborant chemiczny.
W placówkach, gdzie przeprowadza się badania dotyczące leków i diagnostykę, zatrudnia się specjalistów po studiach. Są to:
- magistrowie analityki medycznej, farmacji lub chemii;
- magistrowie lub inżynierzy biotechnologii i chemii;
- absolwenci weterynarii.
Takie wykształcenie uprawnia również do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego. Wynika to wprost z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2022 r. o medycynie laboratoryjnej (Dz. U. poz. 2280).
Praca w laboratorium a obowiązki laboranta
Obowiązki laboranta różnią się w zależności od tego, czy dane laboratorium badawcze zajmuje się próbkami mikrobiologicznymi, biochemicznymi czy analizą substancji nieorganicznych. Osoba zatrudniona na tym stanowisku będzie odpowiedzialna m.in. za:
- pobieraniu próbek do badań,
- odpowiednie przygotowywanie próbek pobranych do analizy oraz potrzebnych odczynników,
- analizę i interpretację wyników,
- wykonywanie posiewu mikrobiologicznego,
- utylizowanie odpadów mikrobiologicznych,
- prowadzenie dokumentacji,
- wydawanie opinii o jakości badanych materiałów i porównywanie wyników badań pod kątem ich zgodności z normami;
- kalibrowanie sprzętu laboratoryjnego oraz ustawianie jego parametrów tak, aby umożliwiał przeprowadzanie badań
- konserwację urządzeń laboratoryjnych,
- oznaczanie wielkości fizycznych substancji.
Praca w laboratorium badawczym – zarobki
Mediana zarobków laborantów chemicznych wynosiła w Polsce w styczniu 2023 roku 4 750 zł brutto. Niewiele więcej w tym czasie zarabiali diagności laboratoryjni. Mediana ich wynagrodzenia to 4 880 zł brutto. Na tych stanowiskach najczęściej pracują kobiety. Zarobki laborantów są uzależnione od ich stażu pracy i wykształcenia, ale zdarza się też, że są wyższe ze względu na otrzymywane granty.
Zasady bezpieczeństwa pracy w laboratorium badawczym
Podczas pracy w laboratorium nie można pozwolić sobie na brak ochrony osobistej. Odpowiednia odzież ochronna jest barierą dla oparów, drażniących substancji, a nawet bakterii i wirusów. Dlatego laboranci – w zależności od tego, jaki materiał badają – powinni zakładać:
- fartuch laboratoryjny – może być on np. odporny na działanie żrących chemikaliów;
- rękawice – z PCW, gumy, nitrylu, neoprenu czy PVA. Będą one miały właściwości kwasoodporne,
- okulary ochronne,
- przyłbice.
W laboratorium należy być przygotowanym na każdą ewentualność, a w tym na wypadek przy pracy, który może zdarzyć się nawet najbardziej doświadczonemu laborantowi. Dlatego nie może tam zabraknąć apteczki i zestawu do udzielania pierwszej pomocy. Jest to obowiązkowe wyposażenie laboratorium – mówi o tym rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Praca w laboratorium badawczym – nie dla każdego
Tak jak w przypadku każdego zawodu i do tego trzeba mieć odpowiednie predyspozycje. Laborant musi być skrupulatną osobą, która potrafi maksymalnie skupić się na wykonywanym zadaniu. Jest to zwykle samodzielne stanowisko, a kontakt z innymi ludźmi w czasie pracy jest mocno ograniczony. Mimo tego analiza, badanie próbek czy przeprowadzanie doświadczeń mogą dawać wiele satysfakcji osobom z powołaniem do tego zawodu.
